Başkanlık Hükümet Sistemi ve Mutlak Monarşinin Karşılaştırılması
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7757359Anahtar Kelimeler:
Başkanlık Hükümet Sistemi, Mutlak Monarşi, Demokrasi, ÖzgürlükÖzet
Hükümet sistemleri belirlenirken ortaya konulan ilk ilişki yasama ve yürütmenin birbiriyle ilişkisidir. Bu ilişkiye bakılarak hükümet sistemleri ikili bir tasnife tabi tutulmuştur; kuvvetler ayrılığı ve kuvvetler birliği. Kuvvetler ayrılığı ilkesinin uygulandığı hükümet sistemlerinde başkanlık, yarı başkanlık ve parlamenter sistemler görülürken; kuvvetler birliği ilkesinin uygulandığı hükümet sistemlerinde ise kuvvetler yasamada birleşirse meclis hükümeti sistemi, yürütmede birleşirse monarşi sistemi görülmektedir. Pek çok ülkede en iyi hükümet sisteminin ne olduğu konusu tartışılmaktadır. Bu çalışmada, farklı hükümet sistemleri ve devlet şekillerinin ülkelerin demokrasi seviyelerinin belirlenmesi noktasında oynadığı rol, başkanlık ve mutlak monarşi hükümet sistemleri üzerinden ele alınmıştır. Başkanlık sisteminin ve mutlak monarşinin demokrasiye getirdiği avantaj ve dezavantajlar incelenirken, incelenen toplumların demokrasiyi ne derece içselleştirdiği, toplumun sisteme ne kadar hazır olduğu, ülkede uygulanan seçim sistemleri, devletin yapısı, ülkenin ekonomik durumu gibi etmenler dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmıştır. Yapılan değerelendirmeler sonunda, ülkelerin demokrasi seviyesinin gelişmesinin, sistemin mükemmel olmasından ziyade toplumun politik kültürü içselleştirmesi ve yönetenlerin hukuku ve adaleti öncelemesiyle gerçekleşeceği görülmüştür.
İndirmeler
Referanslar
Ateş, H., Akpınar, A. (2017). Hükümet Sistemleri ve Özgürlük: Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Strategic Public Management Journal (Turksih Journal Park Academic), 3 (6): 1-22.
Ayan Musil, P. (2015). Hükümet Sistemleri: Başkanlık Sistemi ve Parlamenter Sistem. Karşılaştırmalı Siyaset Temel Konular ve Yaklaşımlar, Der. Sabri Sayarı ve Hasret Dikici Bilgin, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 91-106.
Bezci, B. (2005). Demokrasi ve Başkanlık Sistemi. Muğla Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 77-91.
Dönmez, Ö. (2015). Hükümet Sistemleri ve Hükümet Sistemlerinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. http://web.ebaro.web.tr/uploads/45/Etkinlikler/2015/1_Omer_Donmez.pdf (Erişim T. 15.08.2022)
Erdoğan, M. (1996). Başkanlık Sistemini Doğru Tartışmak. Liberal Düşünce Dergisi, Bahar 1996, 2: 4-12.
Ersöz, O. (2015). Hükümet Sistemlerinin Genel Teorisi ve Türkiye Analizi. Ankara Üniversitesi SBKY Dergisi, 1-27.
Gözler, K. (2000). Türkiye’de Hükümetlere Nasıl İstikrar ve Etkinlik Kazandırılabilir?. Türkiye Günlüğü, Eylül-Ekim 2000, (62): 25-47.
Gözler, K. (2010). Anayasa Hukukunun Genel Esasları. Bursa: Ekin Yayınları.
Hurma, E. (2017). Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri Başkanlık Sistemi. Ankara: TMBB Basımevi.
Kılınç, D. (2016). Türkiye’de Bitmeyen Tartışma: Hükümet Sistemi Üzerine Değerlendirmeler. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20: 447-510.
Kuzu, B. (2012). Her Yönüyle Başkanlık Sistemi. 2. Baskı, İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
Özbudun, E. (2013). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Yetkin Yayıncılık.
Sartori, G. (1997). Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği. (Çev. E. Özbudun). Ankara: Yetkin Yayıncılık.
Soysal, T. (2002). Demokrasi İdesi Üzerine Bir Retorik. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13: 331-341.
Teziç, E. (2015). Anayasa Hukuku. 19. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Turhan, M. (1989). Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.