Finansal Sistemde Altının Yakın Tarihi ve Modern Finans Piyasalarının Oluşumuna Yansımaları
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.12699445Anahtar Kelimeler:
Altın, Finans Piyasaları, Altın Yatırım Araçları, Altına Dayalı Finansal EnstrümanlarÖzet
Altın diğer metallerde bulunmayan bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri sayesinde günümüzde nano teknolojilerden mühendislik çalışmalarına, uzay sanayinden çok çeşitli sağlık uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede hayatın pek çok farklı alanında kullanılmaktadır. Ama diğer kıymetli madenlerden ve metallerden altının ayrışmasındaki temel etken ise tarih boyunca altının para sistemlerinin temelini oluşturması ve iktisadi değişim araçlarının başında yer almasıdır. Her çağda iktidarların sembolü olarak çeşitli ebat ve tasarımlarda altın paralar bastırılarak tedavüle sokulmuş, ülkelerin birbirlerine karşı tüm hak ve yükümlülükleri yine altınla belirlenmiş, ödemeler altınla yapılmış, bireylerin, kurumların ve ülkelerin temel iktisadi araçlarından biri olmuştur. Günümüzde de hala en önemli yatırım ve tasarruf tercihleri arasında ilk sıralarında yer alan altın tasarruf sahipleri ve yatırıcımlar nezdinde güvenli bir liman ve değer saklama aracı olarak kullanılmaya devam etmekte, siyasi ve ekonomik belirsizliklere karşı merkez bankalarının rezervlerinde bir korunma tamponu özelliğini sürdürmektedir.
Çalışmamızda altının finansal piyasaların yakın tarihindeki geçmişi ile günümüzde modern finansal sistemlerin ortaya çıkışına yansımaları araştırılmıştır. Bu çerçevede konuya ilişkin kapsamlı bir literatür araştırması yapılarak özellikle geçtiğimiz yüzyılda ve yakın tarihte yaşanan gelişmeler ele alınmış, Merkantilist dönem, Altın Standartı Dönemi, I. ve II. Dünya Savaşı arasında yaşana Ekonomik Buhran Dönemi, Bretton Woods Sistemi’nin ortaya çıkışı, Altın Kambiyo Sistemi’nin kullanılması, Bretton Woods Sistemi’nin çöküşü ve sonrasında yaşanan gelişmeler ile yeni bir başlangıç olarak kabul edilen Serbest Altın Piyasaları Dönemi ve nihayetinde finans piyasalarının küreselleşmesi ve liberalleşmesiyle birlikte dünyada ve ülkemizde yeni yatırım enstrümanlarının ortaya çıktığı 20.yüzyılın son çeyreğinde meydana gelen olaylar değerlendirilerek geleneksel fiziki bir değişim ve değer saklama aracı olan altının zamana ayak uydurarak geçirdiği dönüşümün bir sonucu olarak dijitalleşmesi, günümüz modern finansal piyasaların sanal mecralarında yoğun şekilde kullanılır hale gelmesi ve etkileri ortaya koyulmuştur.
İndirmeler
Referanslar
Alıç, A. (1985). Dünyada ve Türkiye ‘de Altın. Ankara: Foto Film İşletme Müdürlüğü Matbaası.
Aslan, S. (1999). Altın ve Altına Dayalı İşlemler Muhasebesi. İstanbul: AB Yayınları.
Bernstein, P. (2008). Altının Gücü Bir Tutkunun Olağanüstü Tarihi. (L. Konyar, Çev.) İstanbul: Scala Yayıncılık.
Bordo, M., & Eichengreen, B. (1993). A Retrospective on the Bretton Woods System: Lessons for International Monetary Reform. Chicago: The University of Chicago Press.
Bordo, M., Dittmar, R., & William, G. stloisfed.org. stloisfed.org web sitesi: http://research.stlouisfed.org/wp/2003/2003-014.pdf (2022, 01 30).
Bordo, M., Owen, H., & Schwartz, A. (2011). U.S. Intervention During The Bretton Woods Era. National Bureau Of Economıc Research. University of Chicago Press.
Bordo, M., Owen, H., & Schwartz, A. (2015). Strained Relations: US Foreign-Exchange Operations and Monetary Policy in the Twentieth Century. National Bureau of Economic Research Monograph. University of Chicago Press.
Bulutoğlu, K. (1984). Para ve İnsan. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Cappie, F., Mills, T., & Geoffrey, W. (2005). Gold as a Hedge against the dollar. Journal of International Financial Markets, Instutions and Money.
Dinler, Z. (2004). İktisada Giriş (10. b). Bursa: Ekin Kitabevi.
DPT. (2000). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı: Küreselleşme Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT.
Ecks, A. (1975). Search For Solvency: Bretton Woods and The International. Londra: University of Texas Press.
Eğilmez, M., & Kumcu, E. (2006). Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması (10. b). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Green, T. (1999). Central Bank Gold Reserves: An Historical Perspective Since 1845. World Gold Council.
Güvenç, M. (2006). Altın Piyasasında Arz-Talep ve Aktörler. İstanbul: İstanbul Altın Borsası Yayınları.
İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ALTIN PİYASASI. iş bankası web sitesi: https://ekonomi.isbank.com.tr/ContentManagement/Documents/ar_08_2013.pdf (2021, 02 13).
James, H. (1996). International Monetary Cooperation Since Bretton Woods. Oxford: Oxford University Press.
Karluk, R. (1998). Uluslararası Ekonomi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Küçükahmetoğlu, O., Çeştepe, H., & Tüylüoğlu, Ş. (2005). Ekonomik Entegrasyon (3.b). İstanbul: Ekin Yayınevi.
Lewis, N. (2007). Gold The Once And Future Money. Wiley: Agora.
Moffith, M. (1983). The World’s Money, International Banking from Bretton Woods to the Brink of Insolvency. New York: Simon and Schuster Press.
Öz, E., & Fidan, A. (2013). Türkiye'de Altın Bankacılığı Faaliyetleri ve Vergilendirilmesi. Maliye Dergisi: 164.
Özbek, D. S. (1981). Uluslararası Para Sistemleri ve Parasal İlişkiler,. Ankara : Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını.
Parasız, İ. (2007). Modern Ansiklopedik Ekonomi Sözlüğü (2. b). İstanbul.
Pekcan, E. (1998). Altın Bankacılığı Borsası Rafinerisi ve Türkiye. İstanbul Ticaret Odası (1998-31), 17.
Rickards, J. Liberteryen.org. Liberteryen.org web sitesi: http://liberteryen.org/2012/09/klasik-altin-standardi-1870-1914 (2022, 02 01).
Savaş, V. F. (1998). İktisadın Tarihi. İstanbul: Avicol Basın Yayım.
Selik, M. (1998). 100 Soruda İktisadi Doktrinler Tarihi (4. b). İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Sennholz, H. (1975). Gold is Money. Greenwood Press.
Seyidoğlu, H. (1996). Uluslararası İktisat, Teori Politika ve Uygulama (11 b). İstanbul: Güzem Yayıları.
Seyidoğlu, H. (1999). Uluslararası İktisat, Teori, Uygulama ve Politika (13. b). İstanbul: Kurtiş Matbaası.
Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası Finans. İstanbul: GÜZEM CAN YAYINLARI.
Şener, N., & Akman, V. (1994). Altın İstanbul Altın Borsası ve Dünya'daki Örnekleri. İstanbul: Dünya Yayınları.
Tilbe, F. (2010). Bir Yatırım Aracı Olarak Altın ve İstanbul Altın Borsasının Finans Sektörü Bağlamında İrdelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum Üniversitesi, Erzurum.
Vural, G. (2003). Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler. (Uzmanlık Yeterlilik Tezi). Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
Ware, D. (19999). The IMF and Gold.
Worl Gold Council. World Gold Council web sitesi: http://www.gold.org/history-and-facts/gold-money (2022, 02 01).
Yanık, İ. (2008). Altın Piyasaları Türkiye Ekonomis'inde Yatırım Alternatifi Olarak Altın Kullanımı İstanbul Altın Borsası İşlemlerinin Analizi. İstanbul: İstanbul Altın Borsası Yayınları.
Yolcu, G. (2010). Gold In Turkey And The Place Of Istanbul Gold Exchange In The. İstanbul: İstanbul Altın Borsası Yayınları.
Zarakoğlu, A. (1989). Bankacılar İçin Para ve Kredi Bilgisi. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma, Enstitüsü Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 