Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Mağdurun Hukuki Yardım Alma Hakkı

Özet

Ceza muhakemesinin amacı olan maddi gerçeğe ulaşılmasındaki temel etken adil bir yargılama yapılmasıdır. Adil yargılama hem şüpheli/sanık hem de mağdur için oldukça önemlidir ve adil bir yargılanmanın gerçekleşmesi için ceza muhakemesi şüpheli/sanığı bazı haklarla donattığı kadar mağduru da bir takım haklarla donatmalıdır. Her ne kadar ceza hukukumuzda mağdur, şüpheli ve sanığın gerisinde kalmış olsa da, adil yargılanmanın yapılabilmesi için silahların eşitliği şarttır. Hukuki yardım hakkı sadece şüpheli/sanığın değil mağdurun da yararlanabileceği bir haktır. Hukukumuzda mağdur genellikle unutulmuş ve sanık kavramının gerisinde kalmıştır. Hukuki yardım alma hakkının sanık için daha önemli olduğu düşüncesi ortaya çıkmış ve bu düşünce mağdurun ceza muhakemesinde yalnız ve güvencesiz kalmasına sebep olmuştur. Bu durum silahların eşitliği ilkesine de aykırılık oluşturmaktadır. Adil bir yargılanmanın gerçekleşmesi, ceza muhakemesinde sujelerin kendini savunma imkanına sahip olabilmesi için benzer haklarla donatılması gerekmektedir. Uzun süre ihmal edilmiş olan mağdur hakları, son yıllarda hem ulusal hem de uluslararası hukukta düzenlenmiş ve geliştirilmiştir.

Ceza muhakemesi hukukunda mağdura, şikâyet ve ihbarda bulunma hakkı, dosyayı inceleme hakkı, delil araştırması yapılmasını isteme hakkı, davaya katılma hakkı, delil sunma hakkı, hazır bulunma hakkı, kanun yollarına başvurma hakkı gibi birçok hak tanınmıştır. Bu çalışmada, sadece ceza muhakemesi hukuku kapsamında mağdurlarının bir avukatın hukuki yardımından yararlanma hakkı üzerinde durulmuştur.