Sevgili Arsız Ölüm Maske
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10442947Anahtar Kelimeler:
Maske, Benlik, Persona, Sanal Gerçeklik Dünyası (yabancılaşma)Özet
Acaba 21.yüzyıl modern zamanlarında insanın kendini maskelemek zorunda kalması ölüm korkusu (covid-19) dışında nasıl değerlendirilebilir? Maske, modern tıbbın ve salgınlar sırasında dayanışmanın simgesiyken modern zamanların bilinmeyen metaforuna nasıl dönüşüverdi? Var olamama, kabul görememe korkusu ile mi? paylaşmak yerine ayrışmayı, güven yerine çaresizliği, cesaret yerine korkuyu,endişeyi öğrendiği için mi? İnsan kendinden kendini fersah fersah uzaklaştırdığı için mi maskelerini türetti ve benliğine yabancılaştı. Gerçekle kurgu arasındaki sınırları altüst eden bu sosyolojik olgunun düşünsel temellerine dair neler söylenebilir? Antik Roma Tiyatrosunda oyuncular persona isimli maskeleri kullanırlardı. Persona kişi kişilik karakter anlamında kullanılıyor. Sahnede yüze takılan maske oyuncunun canlandırdığı benliğin yüzü sesi nefesine dönüşür. oyuncunun elinde istediği karaktere dönüşür. Asıl benliği gizler izleyici karşısında.Tıpkı modern zamanlarda da (sosyal medya, sanal dünya)benlik gizlenir maskenin altında kendisini dönüştürebildiği formda gösterir. Mevlana’ nın dediği gibi “Ya göründüğün gibi ol ya da olduğun gibi görün.” Çok sade dille anlatmıştır.
Kişiliğin tarihsel gelişimine baktığımızda Eric From’a göre benliğimiz sosyal etkinliklerimizin sosyalleşmeyle yaşamsal tecrübeye dönüşmesidir. Benliğin yeniden bütüncülleştirilmeye çalışıldığı belirsizlik çağında insan ne ummuştur?.. yaşamla kurduğu ilişkide metaforik anlatımın yüzü olan maskelerinden...
Maske olgusu, geçmişten günümüze mitolojilerin arananlar listesinde oldukça, anlamlandırmalarına yenilerini ekleyip modern zamanların benlik parçalanmalarına yeni personalarını (iletişim formları olarak hayatımızın içinde) gezdirerek kendi tarihini yazdırmaya devam edecek gibi görünüyor. İşte bu yazı içinden maskelerini geçiren personaların hikayesine ortak olma serüveni..
Tarihsel süreçte mesajı iletmeye yarayan maskenin, bir form (istenilen kimliğin yüzü ) olarak ortaya çıkması onu iletişim aracı olarak vazgeçilmez bir yere konumlandırmasının kodları bu makalede çözümlenmeye çalışılmaktadır.
İndirmeler
Referanslar
Michel Foucault, “Practicing Criticism”, Michel Foucault: Politics, Philosophy, Culture: Interviews and Other Writings 1977-1984, ed. Lawrence D. Kritzman (New York: Routledge 1990), 154-155.
NUNLEY, John W., Mccarty Cara: Masks Faces of Culture, The Saint Louis Art Museum, by Harry N. Abrams, Incorporated, New York, 1999.
Nietzsche, Friedrich. İyinin ve Kötünün Ötesinde, (Bir Gelecek Felsefesini Açış). çev. Ahmet İnam. İstanbul: Yorum Yayınları, 2001.
GÜNER, Y,. (2006). “Dünya Maske Geleneklerine İfadeye Katkıları Açısından Bir Bakış”, (Yayınlanmış Sanatta Yeterlik Eser Metni). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü
JUNG, C. G., (2006). “Analitik Psikoloji”, çev. E. Gürol, İstanbul: Payel Yayınevi.
GOMBRİCH, E.H: Sanatın Öyküsü, Çevirenler: Erol Erduran, Ömer Erduran, Remzi Kitabevi, 2007.
Hakan Gündoğdu, “Foucaultcu Eleştiri Nasıl Anlaşılmalı”, Kaygı 21 (Güz 2013), 43. Fordham, Frieda. 2011. JUNG Psikolojisinin Ana Hatları, çev. Aslan Yalçıner, Say Yayınları.
YASAN, M,. (2011). “Maske, Maskede İfade ve Sinemada Maske Kullanımı” (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ekmekçioğlu, N. (2014). Commedia Dell'arte Geleneğinde Kılık Değiştirme Motifi ve Maskenin Dramatik İşlevi. K. Karaboğa, & O. Arıcı (Dü) içinde, Maske Kitabı (s. 63-71). İstanbul: Habitus Yayınları.
Ortega Y.GASSET ,İnsan ve Herkes, Metis yayınları, 2019.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.