İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Göre Örgütsel Dışlanma İle Örgütsel Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7497122Anahtar Kelimeler:
İlköğretim, Örgütsel Mutluluk, Mutluluk, Örgütsel Dışlanma, Dışlanma, ÖğretmenÖzet
Bu araştırmanın amacı, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre örgütsel dışlanma ile örgütsel mutluluk arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Rize il merkezinde ve ilçe merkezlerinde ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmada basit seçkisiz örneklem yöntemi kullanılmış olup 356 öğretmen araştırma grubuna dâhil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Örgütsel Dışlanma Ölçeği”, “Örgütsel Mutluluk Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin örgütsel dışlanma algılarının düşük ve örgütsel mutluluk algılarının yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Araştırmada öğretmenlerin örgütsel dışlanma ile örgütsel mutluluk algıları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Öğretmen, Dışlanma, Örgütsel Dışlanma, Mutluluk, Örgütsel Mutluluk, İlköğretim
İndirmeler
Referanslar
Abaslı, K. (2018). Örgütsel dışlanma, işe yabancılaşma ve örgütsel sinizm ilişkisine yönelik öğretmen görüşleri. (Doktora tezi). Hacettepe Üniverstiesi, Ankara, Türkiye.
Acton, R. ve Glasgow, P. (2015). Teacher wellbeing in neoliberal contexts: A review of the literature. Australian Journal of Teacher Education, 40(8), 99 – 114.
Aristotle. (1995). Aristotle: Selections. Indianapolis: Hackett Publishing.
Arslan, N. (2021). Öğretmenlerin Okul Müdürlerin Hizmetkâr Liderlik Davranışlarına İlişkin Algıları ile Örgütsel Mutluluk Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin Farklılıkların Yönetimleri Yaklaşımlarına İlişkin Algıları ile Örgütsel Mutluluk Algıları Arasındaki İlişki. (Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Arslan, Y. ve Polat, S. (2017). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(4), 603-622.
Aydın, Ş. N. ve Akın, A. (2020). Örgütsel Dışlanma ile Sosyal Kaytarma Arasındaki İlişki ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıkların İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 423-448.
Aytaç, M. S. (2021). Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Mutluluk Algıları Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi: Şanlıurfa Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
Ballatine, J. H.,Spade, J. Z. ve Stuber, J. M (2018). School and Society. SAGE Publications.
Banki, S. (2012). How much or how many? Partial ostracism and its consequences. (Unpublished master’s thesis). Rotman School of Management, University of Toronto, Toronto, ON.
Barak, M. M. (2005). Managing Diversity: Towards a Globally Inclusive Workplace. Sage, Thousand Oaks, London ve New Delhi.
Bordens, K. S. ve Horowitz I. A. (2008). Social Psychology. The United States of America: Free load Press.
Bradburn, N. M. (1969). The structure of psychological well-being. Chicago: Aldine.
Brouskeli, V.,Kaltsi, V. ve Loumakou, M. (2018). Resilience and occupational wellbeing of secondary education teachers in Greece. Issues in Educational Research, 28(1), 43-60.
Bullough, R. V. Jr. ve Pinnegar, S. (2009). The happiness of teaching (as eudaimonia): Disciplinary knowledge and the threat of performativity. Teachers and Teaching Theory and Practice, 15(2), 241 – 256.
Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması. (Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Buragohain, P. ve Hazarika, M. (2015). Happinesslevel of secondary school teachers in relation to their job satisfaction. SSRG International Journal of Humanities and Social Science (SSRG- IJHSS), 2 (3), 19 – 37.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Christoph, B. ve Noll, H-H. (2003). Subjective well-being in the European Union during the 90s. Social Indicators Research, 64(3), 521–546.
Çalışkan, A. ve Pekkan, N. Ü. (2020). Örgütsel dışlanma: Bir ölçek uyarlama çalışması. Uluslararası İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 51-60.
Çelik, C. ve Koşar, A. (2015). Örgüt Kültürü ve İşyerinde Dışlanma Arasındaki İlişki: Mersin Üniversitesi Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 47-62.
Çetin, S. (2019). Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algı Düzeyleri ile Örgütsel Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Demircan, T. (2019). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ile Örgütsel Mutlulukları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Demo, G. ve Paschoal, T. (2013). Well-Being at workscale: Exploratory and confirmatory validation in the USA. Paidéia, 26(63), 35-43.
Diener, E. (2000). Subjective Well-Being, The Science of Happiness and a Proposal for a National Index. American Psychologist, 55(1), 34 – 39.
Diener, E. ve Diener, M. (1995). Cross-Cultural Correlates of Life-Satisfaction and Self- Esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 653-663.
Diener, E. ve Ryan, K. (2009). Subjective wellbeing: A general overview. South AfricanJournal of Psychology, 39(4), 391 – 406.
Dönmez, H. (2018). Tekirdağ’da Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Dışlanma Düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Düzgün, O. (2016). Ortaokulda görev yapmakta olan öğretmenlerin mutluluk düzeyleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
Eaton, W. W. ve Kessler, L. G. (1981). Rates of Symptoms of Depression in a National Sample. American Journal of Epidemiology, 114(4), 528- 538.
Elmas, E. (2021). Öğretmenlerin İş Yaşam Kalitesi ve Örgütsel Mutluluk Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Ergüner Tekinalp, B. ve Işık Terzi, Ş. (2015). Eğitimde Pozitif Psikoloji Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Erkutlu, H. ve Chafra, J. (2016). Impact of behavioral integrity on workplace ostracism- The moderating roles of narcissistic personality and psychological distance. Journal of Applied Research in Higher Education, 8(2), 222-237.
Ferris, D., Brown, D., Berry, J. ve Lian, H. (2008). The development and validation of the workplace ostracism scale. Journal of Applied Psychology, 93(6), 1348– 1366.
Fidan, N. (1986). Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Fordyce M. W. (1997). Development of a program to increase personal happiness. Journal of Counseling Psychology, 1(6), 511-521.
Gavin, J. H. ve Mason, R. O. (2004). The Virtuous Organization: The Value of Happiness in the Workplace. Organizational dynamics, 33(4), 379-392.
Gruter, M. ve Masters, R. D. (1986). Ostracism as a social and biological phenomenon: An introduction. Ethology and Sociobiology, 7(3-4), 149–158.
Haq, İ. U. (2014). Workplace ostracism and job outcomes: Moderating effects of psychological capital. Management, Knowledge and Learning International Conference, Slovenya, 1309-1323.
Heaphy, E. ve Dutton J. E. (2008). Positive social interactions and the human body at work: Linking organizations and physiology. Academy of Management Review, 33(1), 140.
Hitlan, R. T.,Cliffton, R. J. ve DeSoto, M. C. (2006). Perceived exclusion in the workplace: The moderating effects of gender on work-related attitudes and psychological health. North American Journal of Psychology, 8(2), 217-236.
Hitlan, R. T. ve Noel, J. (2009). The influence of workplace exclusion and personality on coun-ter productive work behaviours: An interactionist perspective. European Journal of Work and Organizational Psychology, 18(4), 477-502.
Karaman, M., Yoldaş, A. ve Kılış, B. (2020). Örgütsel Dışlanmanın İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 479-496.
Karasar, N. (2018). Bilimsel irade algı çerçevesi ile bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (33. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Keklik, B., Saygın, T. ve Oral Kara, N. (2013). Akademik camianın çirkin ördek yavruları öyp'lilerde örgütsel dışlanma (ostracism) kavramının incelenmesi. 1. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı (s. 351- 355). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
Koşar, A. (2014). Örgüt kültürü ve işyerinde dışlanma arasındaki ilişkinin mersin üniversitesinde çalışanlar üzerinde incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Kristjánsson, K. (2013). Virtues and Vices in Positive Psychology: A Philosophical Critique. New York: Cambridge University Press.
Kumral, T. (2017). İşyeri nezaketsizliği ve örgütsel sessizlik ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracı rolü. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kuvvet, A. B. (2019). Okul Müdürlerinin Öğretim Liderlikleri ile Sınıf Öğretmenlerinin Örgütsel Mutlulukları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Leung, A. S.,Wub, L., Chena, Y. ve Younga, M. N. (2011). Theimpact of workplaceostracism in service organizations. International Journal of Hospitality Management, (30), 836-844.
Linley, P. A. ve Joseph, S. (2003). Putting it intopractice [Special issue on Positive Psychology]. The Psychologist, 16, 143.
Lister, R. (2004). Poverty: KeyConcepts. Cambridge: Polity.
MacDonald, G. ve Leary, M. R. (2005). Why does social exclusion hurt? The relationship between social and physical pain. Psychological Bulletin, 131(2), 202-223.
McCarty, M. (2015). Exclusion from gender counter-stereo typic activities: Proximal and distal effects. (Master’s Thesis). Purdue University, Indiana.
Michalos, A. C. (1991). Global report on studentwell-being. Life satisfactionandhappiness. New York: Springer-Verlag.
Molden, D. C., Lucas, G. M., Gardner, W. L., Dean, K. ve Knowles, M. L. (2009). Motivations for prevention or promotion following social exclusion: Being rejected versus being ignored. Journal of Personality and Social Psychology, 96 (2), 415–431.
Morgan, G. (1986). Images of Organization. BaverlyHills: Sage.
Morris, J. A. ve Feldman, D.C. (1996) The dimensions, antecedents, andconsequences of emotional labor. Academy of Management Review, 21(4), 986–1010.
Nida, S. A. (Ed.). (2016). Ostracism, Exclusion, andRejection. New York: Taylor ve Francis.
Noddings, N. (2003). Happiness and education. Cambridge: Cambridge University Press.
Öz, T. (2019). Eğitim Örgütlerinde Siber Zorbalık ile Örgütsel Dışlanma Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Özer, A. (2020). Öğretmenlerin örgütsel değişime hazır olma durumları ile örgütsel mutluluk arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Paschoal, T. ve Tamayo, A. (2008). Construção e validação da escala de bem-estarnotrabalho. Avaliação Psicológica, 7(1), 11-22.
Pelit, O. (2018). Örgütsel Dışlanmanın İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Polat, S. ve Hiçyılmaz, G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin maruz kaldıkları ayrımcılık davranışları ve bu davranışların nedenleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 47-66.
Pryce-Jones, J. (2010). Happiness at Work. Maximizing Your Psychological Capital For Success. New York: Wiley-Blackwell.
Robinson S.,O’Reilly J. ve Wang W. (2013). Invisible at work: an integrated model of workplace ostracism. Journal of Management, 39(1), 203–31.
Seligman, M. E. P. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology torealize your potential for lasting fulfillment. New York: Free Press.
Soybalı, H., ve Pelit, O. (2018). Örgütsel Dışlanmanın İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 225-249.
Sulea, C., Filipescu, R., Horga, A., Ortan, C. ve Fischmann, G. (2012). Interpersonal mistreatment at work and burnout among teachers. Cognition, Brain, Behavior, 16(4), 553.
Tan, J. S.,Tambyah, K. S., ve Kau, K. A. (2006). The influence of value orientations and demographics on quality of life perceptions: Evidence from a national survey of Singaporeans. Social Indicators Research, 78(1), 33–59.
Thin, N. (2012). Social happiness: Theory into policy and practice. Bristol, UK: The Policy Press.
Turgut, M. (2021). Sağlık Kurumlarında Sosyal İklimin Örgütsel Dışlanma Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Bir Alan Araştırması. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Türkmen, E., Doğan, A. ve Karaeminoğulları A. (2016). The Impact of Ostracism on Work Effort: A Comparison between Turkish and Azerbaijani Employees. International Journal of Human Resource Studies, 6(4), 110-128.
Walker A. ve Walker C. (1997). The growth of social exclusion in the 1980s and 1990s. London: Child Poverty Action Group.
Wang, B. (2014). Dispositional agreeableness predicts ostracizingothers at work. (Master Thesis). State University, Michigan.
Warr, P. (2007). Work, happinessandunhappiness. New Jersey: Lawrence ErlbaumAssociates.
White, P. N. (2006). A brief history of Happiness. USA: Blackwell publishing.
Williams, K. D. (1997). Social ostracism. In R. M. Kowalski (Ed.), Aversive interpersonal behaviors (s. 133–170). New York: Plenum.
Williams, K. D. (2001). Ostracism: The Power of Silence. NY: Guilford.
Williams, K. D.,Forgas, J. P., Hippel, W. V. ve Zadro, L. (2005). Thesocialoutcast: An overview. In Williams, K. D.,Forgas, J. P. ve W. V. Hippel (Eds). Thesocialoutcast: Ostracism, social exclusion, rejection and bullying (s. 1-34). New York: Psychology Press.
Williams, K. D. ve Nida, S. A. (2017). Ostracism, Exclusion, and Rejection. New York: Routledge.
Wu, L.,Yim, F. H., Kwan, H. K. ve Zhang, X. (2011). Coping with workplace ostracism: The Roles of ingratiation and political skill in employee psychological distress. Journal of Management Studies, 49(1), 178-199.
Wu, L.-Z. ve Diğerleri (2012). Coping with workplace ostracism: The roles of ingratiation and political skill in employee psychological distress. Journal of Management Studies 49(1), 178-179.
Yang, J. (2012). Workplace ostracism and performance related outcomes: A process model incorporating social influence and social identity theories. (Doctoral Dissertations). State Universtiy of New York Post, USA.
Yılmaz, Ö. (2018). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Dışlanma ve Örgütsel Uyum Algıları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bolu.
Zhao, H., Peng, Z. ve Sheard, G. (2013). Workplace ostracism and hospitality employees’ counter productive work behaviors: The joint moderating effects of proactive personality and political skill. International Journal of Hospitality Management, 33, 219-227.
Zhongying, H. (2013). Research and analysis on the teachers' happiness. Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 6(10), 1720 – 1725.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.