Linqvokulturologiyanın Müasir Problemləri

Özet

Dil haqqındakı elmin XIX əvvəllərindən başlayaraq müxtəlif məktəblərə, XX əsrin əvvəllərindən ayrı- ayrı multidissiplinar sahələrə bölünməsi çox ciddi müzakirələrlə müşayiət olunmuşdur. Yeni əsrin əvvəllərindən isə rəngarəng məktəblərə və sahələrə “Tezis- antitezis- sintez” məntiqi ilə ümumiləşdirici baxış meylləri güclənməkdədir. Ancaq bu, mexaniki deyil, analitik- metodoloji bir ümumuləşdirmədir ki, hər bir məktəbin və sahənin fəaliyyət hüdudlarını, problemlərini müəyyənləşdirməyə imkan verir. Məqalənin aktuallığını məhz bu cəhət, yəni linqvokulturologiyanın multidissiplinar sahə olaraq bir neçə on illik təcrübədə qazandığı uğurların, rastlaşdığı çətinliklərin müasir mövqedən işıqlandırılması təşkil edir. Linqvokulturologiya öz elmi-metodoloji köklərini etnolinqvistikadan alsa da, keçən əsrin sonlarından başlayaraq müstəqil multidissiplinar sahə kimi linqvistika ilə kulturologiyanın hüdudunda inkişaf etməkdədir. Artıq müxtəlif sistemli dillərə tətbiq əsasında zəngin material bazasına, kifayət qədər geniş tədqiqat texnologiya və üsullarına malik bu sahə Azərbaycanda da öz mövqelərini möhkəmləndirməkdədir. Azərbaycan linqvokulturologiyasının ilk təcrübələri ümumən türk mənşəli Azərbaycan dilinin bu baxımdan bir də ona görə münbit obyekt olduğunu təsdiq edir ki, burada – Azərbaycan dilində həm türk, həm ərəb, həm də fars mənşəli elementlərin çox zəngin linqvokulturuloji əlaqələri mövcuddur. Bu isə tədqiqatçı qarşısında son dərəcə cəzbedici, eyni zamanda sistem-struktur və praqmatik nəzər nöqtəsindən maraqlı bir “mənzərə” yaradır