Z Kuşağı Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlık ve Maneviyat İlişkisi

Ayşe Şentepe Lokmanoğlu; Esma Yılmaz Bursalı

doi:10.5281/zenodo.14599594

Yazarlar

Ayşe Şentepe Lokmanoğlu Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi, Sakarya, Türkiye https://orcid.org/0000-0001-8698-7691
Esma Yılmaz Bursalı Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı, İzmit Müftülüğü, Kocaeli, Türkiye https://orcid.org/0000-0003-4555-6240

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14599594

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Maneviyat, Psikolojik Sağlamlık, İbadetler, Z Kuşağı

Özet

Bu araştırmada, Z kuşağı üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeyi ile maneviyat eğilimleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmaktadır. Ayrıca Z kuşağı üniversite öğrencilerinin maneviyat algısı ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin cinsiyet, yaş, gelir durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı; psikolojik sağlamlık ile öznel dindarlık algısı ve ibadetleri yerine getirme sıklığının arasındaki ilişkileri tespit etmek de amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında yaşları 18 ile 25 arasında değişen ve yaş ortalaması 21 olan 269 kadın, 49 erkek olmak üzere toplam 318 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırma gönüllülük esasına dayalı elektronik tabanlı anket formu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Anket, Kişisel Bilgi Formu, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Maneviyat Ölçeği’nden oluşmaktadır. Araştırmada nicel yöntem ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veri seti SPSS 20.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Normal dağılım gösteren ölçeklerde parametrik testler, normal dağılım göstermeyenlerde non-parametrik testler uygulanmıştır. Araştırma sonucu elde edilen bulgularda, erkeklerin kadınlara göre psikolojik sağlamlık düzeyinin daha yüksek olduğu; kadınların ise erkeklere göre maneviyat düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaşla birlikte hem psikolojik sağlamlık hem de maneviyat düzeylerinin anlamlı bir şekilde arttığı bulgulanmıştır. Gelire göre psikolojik sağlamlık ve maneviyat arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Yine araştırmanın sonuçlarına göre psikolojik sağlamlık ve maneviyat ölçeği arasında düşük düzeyde; maneviyat ölçeğinin manevî hoşnutluk alt boyutu ile orta düzeyde pozitif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca psikolojik sağlamlık ile Kur’an-ı Kerim okuma ve oruç tutma sıklığı arasında pozitif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuç olarak psikolojik sağlamlık ile maneviyat ve dinî uygulamalar arasında belli düzeyde pozitif ilişkiler tespit edilmiştir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Acar, F. (2023). Covı̇d-19 salgını döneminde lise öğrencı̇lerı̇nı̇n maneviyat ve psı̇kolojı̇k sağlamlık düzeylerı̇ arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇ üzerı̇ne bı̇r araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.

Acar, F., & Han, B. (2022). Covid-19 Salgını Döneminde Liseli Öğrencilerin Psikolojik Sağlamlık ve Maneviyat Düzeyleri Arasındaki İlişki. Siirt Eğitim Dergisi, 2 (2), 92-114.

Akfırat, N., & Özsoy, M. (2021). Türkiye'de Psikolojik Sağlamlık ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 26-42.

Angın, Y. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinden Geçerken Sağlık Çalışanlarında Dinî Başa Çıkma ve Psikolojik Sağlamlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 25 (1), 331-345. https://doi.org/10.18505/cuid.884399.

Arı, F. A., & Çarkıt, E. (2020). Investigation of resilience in terms of gender: A meta-analysis study. Research on Education and Psychology (REP), 4 (Special Issue) 34-52.

Bahtiyar, A. & Can, B. (2016). Fen öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ile bilimsel araştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi (42), 47-58.

Başhan, D. N. (2023). Yetişkin Suriyeli mültecilerde dini başa çıkma, psikolojik sağlamlık ve manevi şükran düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Fakültesi.

Baynal, F. (2015). Yetişkinlerde Dindarlık ve Ruh Sağlığı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 206-231. https://doi.org/10.15869/itobiad.96269

Baynal, F., & Uysal, S. (2023). Relationship between psychological resilience, forgiveness and god perception. Darulfunun Ilahiyat, 34(1), 283-305. https://doi.org/10.26650/di.2023.34.1.1269464

Baynal, F. 2017. Tarikat ve Cemaat Ekseninde Kadın. Bursa, Emin yayınları.

Bayrak, E., & Eryücel, S. (2024). Z Kuşağında Bilinçli Farkındalık, Yaşamın Anlamı ve Manevi Kaynaklar. İlahiyat Tetkikleri Dergisi (61), 141-151. https://doi.org/10.29288/ilted.1415755

Beyazkılınç, E. (2019). Yüksek din öğretimi öğrencilerinde Allah'a bağlanma ve psikolojik sağlamlık: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Cengiz, E. (2023). Suriyeli ergenlerin depresyon düzeyini yordamada psikolojik sağlamlık ve dini tutum. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çınar, M. (2022). Dini Tutum ile Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişkide Tevekkülün Aracılık Rolünün İncelenmesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 22 (2), 1183-1208. https://doi.org/10.33415/daad.1123529.

Dilmaç, B., & Çifci, A. (2019). 14-18 yaş grubunda tanrı algısı ile psikolojik sağlamlık ilişkisinin incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 14-28.

Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3 (1), 93-102.

Durmuş, M. ve Okanlı, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin problem çözme becerileri ile psikolojik dayanıklılık düzeylerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(4), 177-189.

Dursun, A. ve Özkan, M. S. (2019). Ergenlerin gelecek kaygıları ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracı rolü. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(5), 23- 37.

Düzgüner, S. (2021). Maneviyat algısı ve yansımaları. İstanbul: Çamlıca Yayınları.

Erkoç, B. ve Danış, M. Z. (2020). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin tespit edilmesine yönelik bir araştırma. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 34-42.

Ete, H. & Yargı, A. (2023). Türkiye’de Dindarlık Algısı. İstanbul Politikalar Merkezi.

Gerçek, M., & Börekçi, D. (2019). Resilience Kavramının Örgüt Bağlamında Türkçe Karşılık Önerileri. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 198-213.

Gürkan, E. (2022). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlıklarını yordamada bilişsel esneklik ve maneviyatın rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İbn Haldun Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Fakültesi.

Hökelekli, H. (2010). Din psikolojisine giriş. İstanbul: Dem Yayınları.

İşcan, Hilal & Şentepe Lokmanoğlu, Ayşe (2021). Kendini Affetme ve Dinî Başa Çıkma İlişkisi: Yetişkinler Üzerine Nicel Bir Araştırma. Social Science Development Journal, 6 (24), 148-164.

Karadoğan, A. (2019). Z Kuşağı ve Öğretmenlik Mesleği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 9-41. https://doi.org/10.31463/aicusbed.597636

Karaırmak, Ö. (2018). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler. Türkiye psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,129-142

Kaymakcan, R. (2007). Gençlerin Dine Bakışı: Karşılaştırmalı Türkiye ve Avrupa Araştırması. İstanbul: DEM Yayınları.

Kımter, N. (2020). Covid-19 Günlerinde Bireylerin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 574-605. https://doi.org/10.21733/ibad.805481.

Kırık, A., & Köyüstü, S. (2018). Z Kuşağı Konusunda Yapılmış Tezlerin, İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2), 1497-1518. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443304

Kocabaş, D. & Toroman, A. (2018). Yoğun Bakım ve Ameliyathane Birimlerinde Çalışan Personelin İş Yeri Maneviyatı Üzerine Bir Çalışma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi.

Koenig, H. G., King, D.E. & Carson, V. B. (2012). Handbook of religion and health. 2. Basım. USA: Oxford University Press.

Nişancı, Z. (2023). Sayılarla Türkiye’de inanç ve dindarlık. Mahya yayıncılık.

Polatcı, A. S. (2017). Psikolojik Dayanıklılık ve kişilik Özellikleri Tatmin Düzeyini Etkiler mi? Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 533-578.

Sezgin, K. (2016). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve dindarlık düzeylerinin İncelenmesi:Dicle Üniversitesi Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.

Söylev, Ö. F., & Kapucu Öztürk, C. (2022). Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Ailelerin Psikolojik Sağlamlığı ile Maneviyat İlişkisi. Turkish Academic Research Review, 7(2), 373-394. https://doi.org/10.30622/tarr.1128523

Şentepe Lokmanoğlu, A. (2021). Din ve Sağlık İlişkisi. Din Psikolojisi içinde 237-271. Ed. Nevzat Gencer ve Muammer Cengil. İstanbul: Lisans Yayıncılık.

Şentepe, A. (2016). Ruh sağlığı belirtilerinin yordayıcısı olarak affetme ve dindarlık ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.

Şentürk, Ö. (2021). Hastanelerde Manevi destek algısı ve ihtiyacı üzerine bir çalışma (Bolu örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Şirin, T. (2018). Maneviyat Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Turkish Studies, 13 (18), 1283-1309. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStu-dies.13996

Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statics (6. Ed). Pearson, Boston.

Taşan, N. (2020). Kanser Hastalarında Maneviyat İle Umutsuzluk Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi. SBE.

Taşçi Yıldırım, E., & Atar, A. (2023). İslam Ahlak Filozof ve Düşünürlerinde Üzüntüyle Başa Çıkma Yöntemleri. Bilimname (49), 77-115. https://doi.org/10.28949/bilimname.1226044

Türker, N. Y. (2018). Yetişkinlerde dindarlık ve psikolojik sağlamlık ilişkisi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Uysal, V., Göktepe, A. K, Karagöz S., ve İlerisoy, M. (2017). Dinî Başa Çıkma ile Umut, Hayat Memnuniyeti ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki Etkileşim Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52, 139-60. https://doi.org/10.15370/maruifd.333535.

Yapıcı, A. (2007). Ruh sağlığı ve din: psiko-sosyal uyum ve dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi.

Yapıcı, A. (2012). Türk Toplumunda Cinsiyete Göre Dindarlık Farklılaşması: Bir Meta-Analiz Denemesi. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12 (2), 1-34.

Yıldırım, S., & Gürsu, O. (2021). Yetişkinlerde Dindarlık ve Psikolojik Dayanıklılık İlişkisi. Turkish Academic Research Review, 6(1), 27-54. https://doi.org/10.30622/tarr.865014

Yıldız, T. (2022). Jinekolojik kanser hastaları ve bakım verenlerinde maneviyatın psikolojik sağlamlık ve umuda etkisinin aktör partner karşılıklı bağımlılık modeli ile incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Z Kuşağı Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlık ve Maneviyat İlişkisi

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

İndirmeler

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Makale Gönder

Dil

Bilgi

Duyurular

Erteleme