Okul Öncesi Dönemde Bulunan Çocukların Annelerinin Etkileşimli Kitap Okuma Becerilerinin İncelenmesi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10443228

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi eğitim, Etkileşimli Kitap Okuma, Çocuk kitapları

Özet

Bu araştırmada okul öncesi eğitimine devam eden çocuğu olan ebeveynlerin etkileşimli okuma becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel desen kullanılmıştır. Araştırmaya Ankara’nın Sincan ilçesinde bulunan Sincan Bebek Kütüphanesi’ne devam eden 48-72 ay arasında çocukları bulunan 20 ebeveyn katılmıştır. Araştırmada annelerin çocuklarına etkileşimli kitap okuma sürecine ilişkin görüşlerini belirlemek için ilgili alanyazın tarandıktan sonra oluşturulan “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu çalışmaya gönüllü olarak katılan ebeveynlere uygulanmıştır. Ebeveynlere yarı yapılandırılmış görüşme formunda, çocuklarına ne zamandan beri kitap okuduğu, etkileşimli kitap okumanın çocuğun gelişimi üzerindeki etkilerinin ne olduğu, çocuklarına okudukları kitapları nasıl seçtikleri, çocuklarına kitap okurken nelere dikkat ettikleri / neleri göz önünde bulundurdukları ve çocuklarına okudukları bir kitabı tekrar okuyup okumadıkları sorulmuştur. Uygulama sonucunda toplanan veriler, betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, annelerin çocuklarını kitapla doğar doğmaz, altı aylıkken, bir yaştan önce, bir yaşında, üç yaşında ve beş yaşında tanıştırdığını; etkileşimli kitap okumanın çocuğun alıcı dil gelişimine, ifade edici dil gelişimine ve bilişsel gelişimine katkı sağladığını; çocuklarına kitap seçerken çocukları ile birlikte kendi kitaplarını kendi seçmelerine fırsat verdiklerini söz etmekle birlikte kitap seçiminde kendilerinin seçim yaptığını; kitap seçiminde çocuk kitaplarının resimli olmasına, içeriğine, yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmasına, çocuğun ilgisini çeken kitap olmasına, konusuna, kahramanlarına kitabın dış yapısı ve iç yapısına dikkat ettiklerini; kitap okurken ses ve duygu tonlamasına, fiziki ortamın düzenine, ortamda ses olmamasına ve resim, yazı hakkında konuşmaya dikkat ettikleri ve çocuk istediğinde daha önce okunan bir kitabı çocuğun istemesi durumunda tekrar okuduklarını belirtmişlerdir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma programı (EKOP): Uygulama adımları. C. Ergül (Ed.) Dil ve erken okuryazarlık becerlerinin geliştirilmesine yönelik etkinleşimli kitap okuma programı: Kurumsal temelleri, uygulama adımları, uygulama örnekleri (s. 25-54). ANKARA: Eğiten Kitap.

Ersoy, Ö., & Bayraktar, V. (2015). Annelerin öğrenim durumlarına göre çocuklarını kitapla buluşturma konusundaki durumlarının incelenmesi (Çalışma Kapsamı: 57 İl). İlköğretim Online, 14 (4), 1406-1415. doi: 10.17051/io.2015.42378

Alpay, M. (1984). Okuma alışkanlığı kazandırmada kitabın etkisi. 7. Okul Öncesi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama.

Aydoğan, Y., & Çat, A. (2012). 5-6 yaş çocukların dil gelişimi ile annelerinin okuma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. S. Sever (Ed.), III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: Ankara Basımevi.

Aydos, E. H. (2022). Ebeveynlerin çocuk kitap ilişkisindeki rolü ve kitap seçimi. P. Bağçeli Kahraman, & V. Bayraktar (Eds.), Erken çocukluk dönemi edebiyatı (s. 249-262). İstanbul: Lisans Yayıncılık.

Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.

Bayraktar, V., & Ersoy, Ö. (2018). Çocukların devam ettikleri okul türüne göre annelerin çocuk kitapları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 14 (3), 122-1234.

Beyazova, U. (2006). Kitap çocuk ilişkisi. S. Sever. (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı. Ankara: Ankara Basımevi.

Bus, A., & Van Ijzendoorn, M. (1999). Phonological awareness and early reading: A metaanalysis of experimental training programs. Journal of Education Psychology, 91, 404- 413.

Christie, J.,F.; Enz,B,J.; Vukelich, C., & Roskos, K.,A.(2013). Teaching language and literacy. Boston: Pearson.

Çakmak, T., & Yılmaz, B. (2009). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Okuma Alışkanlığına Hazırlık Durumları Üzerine Bir Araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu Örneği. Türk Kütüphaneciliğ, 23(3), 489-509.

Dedeoğlu, H. (2017). İlkokullarda çocuk kitapları ve dergileri. M. Gönen (Ed.), Çocuk edebiyatı (s. 285-303). Ankara: Eğiten Kitap.

Deniz, A. (2022). Erken çocukluk döneminde resimli çocuk kitapları. P. Bağçeli Kahraman, & V. Bayraktar (Ed.), Erken çocukluk dönemi edebiyatı (s. 97-131). İstanbul: Lisans Yayıncılık.

Efe, M., & Temel, Z. F. (2018). Okul öncesi dönem 48-66 ay çocuklarına Etkileşimli Kitap Okuma Programı’nın yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(2), 257-283.

Elliott, A. (2006). Early childhood education. Pathways to quality and equity for all children. Australia: ACER press.

Epspinosa, L., & Burns, M. S. (2003). Early Literacy for Young Children and English-Language Learners. C. Howes (Ed.), Teaching 4-to 8-Years-Olds (s. 47-59). Los Angeles: Paul. H. Brookes Publısıng.

Er, S. (2016). Okulöncesi dönemde anne babaların etkileşimli hikâye kitabı okumalarının önemi. Başkent University Journal Of Education, 3(2), 156-160.

Ergül, C., Akoglu, G., Sarica, A. D., Karaman, G., Tufan, M., Bahap-Kudret, Z., & Zülfikar, D. (2016). An adapted dialogic reading program for turkish kindergarteners from low socio-economic backgrounds. Journal of Education and Training Studies, 4(7), 169-184.

Ersoy, Ö., & Bayraktar, V., (2014). Annelerin öğrenim durumlarına göre çocuklarını kitapla buluşturma konusundaki durumlarının incelenmesi. Elementary Education Online, 14(4), 1406-1415

Ersoy, Ö., Avcı, N., & Turla, A. (2006). Çocuklar için erken uyarıcı çevre. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

Evans, M., Williamson, K., & Pursoo, T. (2008). Preschoolers’ attention top rint during shared book reading. Scientific Studies of Reading, 12(1), 106-129.

Garzotto, F., Paolini, P., & Sabiescu, A. (2010). Interactive storytelling for children. Proceedings of the 9th international conference on interaction design and children (s. 356-359). NewYork: ACM.

Gordon, A. M., & Browne, K. W. (2005). Beginnings & beyond: Foundations in early childhood education. Thomson Delmar Learning.

Güzelyurt, T., & Saraç, S. (2018). 48-66 aylık çocukların gelişim düzeylerine uygun çocuk kitapları nasıl olmalıdır? Bir delphi çalışması. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 2(1), 52-75.

Hardman, M., & Jones, L. (1999). Sharing books with babies: evaluation of an early literacy intervation. Educational Review, 51(3), 221-229.

Huck, C., Kiefer, B., Hepler, S., & Hickman, J. (2004). Children’s literature in the elementary school (Cilt Eight Edition). Ouebecor: World Versailles Inc. McGrawHill.

Huebner, C. E., & Payne, K. (2010). Home support for emergent literacy: Follow-up of a community-based implementation of dialogic reading. Journal of Applied Developmental Psychology, 31, 195-201. http://dx.doi.org/10.1016/j.appdev.2010.02.002

Işıtan, S. (2017). Kitap okuma modelleri ve öykü sonrası etkinlikler. M. Gönen (Ed.), Çocuk Edebiyatı (s. 251-262). Ankara: Eğiten kitap.

İlhan, E., & Canbulat, T. (2021). Etkileşimli kitap okuma programının (EKOP) ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel dil becerilerine etkisi . Başkent University Journal of Education, 8(1), 40-56. http://buje.baskent.edu.tr/index.php/buje/article/view/290

Justice, L., & Ezell, H. (2002). Use of storybook reading to increase print awareness in at-risk children. American Journal of Speech-Language Pathology, 11, 17-29.

Justice, L. M., & Pullen, P. C. (2003). Promising interventions for promoting emergent literacy skills: Three evidence-based approaches. Topics in Early Childhood Special Education, 23, 99-113.

Lever, R., & Senechal, M. (2011). Discussing stories: On how a dialogic reading intervention improves kindergartners'oral narrative construction. Journal of Experimental Child Psychology, 108 (1), 1-24.

Leung, C. B. (2008). Preschoolers’ acquisition of scientific vocabulary through repeated read-aloud events, retellings and hands on science activities. Reading Psychology, 29, 165–193. doi:10.1080/02702710801964090

Lonigan, C. J. (2006). Development, assessment, and promotion of preliteracy skills. Early Education andDevelopment, 17(1), 91-114.

Lonigan, C. J., Anthony, J. L., Bloomfield, B. G., Dyer, S. M., & Samwel, C. S. (1999). Effects of two shared-reading interventions on emergent literacy skills of at-risk preschoolers. Journal of Early Intervention, 22(4), 306-322.

Machado, J. M. (2003). Early childhood experience ın language arts emerging literacy. Canada: Delmar Learning.

MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: MEB.

Miller, C.; Zickuhr, K.; Rainie, L. & Purcell, K. (2013). Parents, children, libraries and reading. Erişim: 21 Kasım 2023. http://libraries.pewinternet.org/2013/05/01/parents-children-libraries and-reading/)

Nazlınur Çetin, İ. (2022). Okul öncesi dönemde etkileşimli ve geleneksel kitap okuma yöntemlerinin etkisinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, ankara üniversitesii.

Oğuzkan, F. (2006). Çocuk edebiyatı (8. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.

Otto, B. (2013). Language development in early childhood. 4th Edition. New Jersey: Pearson

Piasta, S. B., Justice, L. M., McGinty, A.S., & Kaderavek, J. N. (2012). Increasing young children’s contact with print during shared reading: longitudinal effects on literacy achievement, Child Development, 83 (3), 810-820. DOI: 10.1111/j.14678624.2012.01754.x

Sarıca Dolunay, A. (2016). Etkişimli kitap okuma programı (EKOP): kurumsal temelleri. C. Ergül (Ed.), Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine yönelik etkileşimli kitap okuma programı (EKOP): kuramsal temelleri, uygulama adımları ve uygulama örnekleri (s. 1-24). Ankara: Eğiten kitap.

Sawyer, W.E.(2009). Growing up with literatür (5. Baskı). USA: Delmar

Sever, S. (2015). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem.

Soderman, A. K., Gregory, K., & McCarty, L. (2005). Scaffolding Emergent Literacy. United States of America: Pearson Education.

Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin yayıncılık.

Şimşek, Z. C. (2017). Farklı kitap okuma tekniklerinin 48- 66 ay grubu çocuklarının dil gelişimine olan etkileri (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Denizli

Temel, F. Z., Bekir, H. &Yazıcı, Z.(2015). Erken çocuklukta dil edinimi. Ankara:Vize.

Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi , 188-201.

White, H. (2005). Developing early literacy skills in the early years. London: Paul Chapman.

Whitehurst, G. J., Arnold, D. S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M., & Fischel, J. E. (1994). A picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology, 30(5), 679-689.

Whitehurst, G. J., Falco, F. L., Lonigan, C. J., Fischel, J. E., Debaryshe, B. D., Valdez-Menchaca, M. C., & Caulfield, M. (1988). Accelerating Language Development through Picture Book Reading. Developmental Psychology, 24(4), 552-559.

Yıldız Bıçakçı, M., Er, S., & Aral, N. (2017). Annelerin Çocuklarına Etkileşimli Kitap Okuma Sürecine İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 42(191).

İndir

Yayınlanmış

2023-12-29

Nasıl Atıf Yapılır

Suer, F., & Bayraktar, V. (2023). Okul Öncesi Dönemde Bulunan Çocukların Annelerinin Etkileşimli Kitap Okuma Becerilerinin İncelenmesi. EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES, 10(35), 43–57. https://doi.org/10.5281/zenodo.10443228

Sayı

Bölüm

Makaleler