Ebelik Öğrencilerinin Ortoreksiya Nervoza ve Sosyal Görünüş Kaygısı İlişkisinin İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10443101Anahtar Kelimeler:
ortoreksiya nervoza, sosyal görünüş kaygısı, ebelik öğrencileri, beden imajıÖzet
Bu araştırma bir kamu üniversitesinde eğitim gören ebelik öğrencilerinin ortoreksiya nervoza eğilimlerini ve sosyal görünüş kaygısı ile ilişkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Tanımlayıcı ve korelasyonel desendeki araştırmanın örneklemini, bir kamu üniversitesinin Ebelik bölümünde öğrenim gören ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 103 öğrenci oluşturmuştur. Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ)” ve “Teruel Ortoreksiya Ölçeği (TOÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U, ANOVA, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır.
Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 20,97+1,88 olarak tespit edilmiştir. Araştırmaya katkı sağlayan öğrencilerin %12,6’sının sigara ve %6,8’inin alkol kullandığı saptanmıştır. Katılımcıların BKİ ortalamaları 22,82±3,59 olarak tespit edilirken çoğunluğunun (%65,0) normal aralıkta olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin %45,6’sının kilosundan, %37,9’unun ise fiziksel görünüşünden memnun olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların %8,7’sinin sürekli diyet uyguladığı saptanırken %25,2’sinin devamlı kalori kontrolü yaptığı belirlenmiştir. Öğrencilerin SGKÖ toplam puanı 37,54±13,15, TOÖ toplam puanı ise 15,34±8,55 olarak tespit edilmiştir. SGKÖ toplam puanını etkileyen değişkenler incelendiğinde medeni durum, kronik hastalık varlığı, düzenli ilaç kullanımı ve sürekli diyet uygulamanın ölçek toplam puanı farklılaştırdığı belirlenmiştir. Egzersiz sıklığı, sürekli diyet uygulama, sağlığa yeterli düzeyde dikkat etme, yiyeceklerin organik olmasına hassasiyet gösterme, sağlık meslek lisesinden mezun olma ve kaloriye dikkat etme değişkenlerinin ise TOÖ toplam puanını etkilediği saptanmıştır. Ayrıca SGKÖ ve TOÖ arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.
Çalışma bulguları doğrultusunda, ebe adaylarının sosyal görünüş kaygısı artıkça ortoreksiya nervoza eğiliminin de arttığı belirlenmiştir. Ayrıca,sosyo-demografik özellikler, beslenme ve yaşam tarzı ile ilgili bazı değişkenlerin ortoreksiya nervoza eğilimini ve sosyal görünüş kaygısını etkilediği saptanmıştır. Risk altındaki ebelik öğrencileri değerlendirilmeli ve uygun girişimler/eğitimler planlanmalıdır.
İndirmeler
Referanslar
AÇIKGÖZ, A., YILMAZ, A., YILDIRIM, B., YILDIZ, C., YILDIZ, L., & YILDIRIM, U. (2022). Sağlık alanında öğrenim gören üniversite birinci sınıf öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: gözlemsel araştırma. Pamukkale Medical Journal, 15(2), 319-330.
Arslantaş, H., Adana, F., Öğüt, S., Ayakdaş, D., & Korkmaz, A. (2017). Relationship between eating behaviors of nursing students and orthorexia nervosa (obsession with healthy eating): a cross-sectional study. Journal of Psychiatric Nursing, 8(3), 137.
Brytek-Matera, A., Gramaglia, C., Gambaro, E., Delicato, C., & Zeppegno, P. (2018). The psychopathology of body image in orthorexia nervosa. Journal of Psychopathology, 24, 133-140.
Çiçekoğlu Öztürk, P. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinin Ortoreksiya Nervoza Eğilimlerinin Belirlenmesi. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 99-105. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/avrasyasbd/issue/62452/833820
Çok, G. (2020). Bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerde ortoreksiya nervoza sıklığı ve beslenme durumunun incelenmesi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Yükseklisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Tez, (637238).
Doğan T, 2009. Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 58-59.
Doğan, E., Pehlivan, E., Burak, M. E. T. E., & FIRINCI, B. (2019). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ORTOREKSİYA NERVOZA YAYGINLIĞI VE SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLE İLİŞKİSİ. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(2), 166-175.
ERDOĞAN, İ., ERYÜREK, S., & ÜNÜBOL, H. (2019). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE YEME TUTUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. International Journal of Social Science, 2(2), 85-94.
Hamurcu, T. G. Ö., & Yılmaz, S. (2019). Hemşirelik öğrencilerinde sosyal medya kullanımının ortoreksiya nervoza üzerine etkisi (Doctoral dissertation, İstanbul University).
Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., & Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
İren, G. (2021). Egzersiz yapmanın genç yetişkinlerde ortoreksiya nervoza eğilimi ve beden memnuniyetine yönelik tutumlarıyla ilişkisi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi).
Kıratlı, E. , Ersöz, G. & Koçak, E. (2021). Sosyal Görünüş Kaygısının İşyeri Yalnızlığına Etkisi: Konya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi , 16 (63) , 1207-1217 . DOI: 10.19168/jyasar.932972
Koven, N. S., & Abry, A. W. (2015). The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Neuropsychiatric disease and treatment, 385-394.
Küçükkatırcı Baykan, H., & Şenol, V. (2023). Sosyal Medya Bağımlılığının Görünüş Kaygısı ve Ortoreksiya Üzerine Etkisinin İncelenmesi.
Levinson, C. A., & Rodebaugh, T. L. (2012). Social anxiety and eating disorder comorbidity: The role of negative social evaluation fears. Eating behaviors, 13(1), 27-35.
Levinson, C. A., Rodebaugh, T. L., White, E. K., Menatti, A. R., Weeks, J. W., Iacovino, J. M., & Warren, C. S. (2013). Social appearance anxiety, perfectionism, and fear of negative evaluation. Distinct or shared risk factors for social anxiety and eating disorders?. Appetite, 67, 125-133.
Moscovitch, D. A., Rowa, K., Paulitzki, J. R., Ierullo, M. D., Chiang, B., Antony, M. M., & McCabe, R. E. (2013). Self-portrayal concerns and their relation to safety behaviors and negative affect in social anxiety disorder. Behaviour research and therapy, 51(8), 476-486.
Moscovitch, D. A., & Huyder, V. (2011). The negative self-portrayal scale: development, validation, and application to social anxiety. Behavior Therapy, 42(2), 183-196
ÖCAL, E. E., ÜNSAL, A., DEMİRTAŞ, Z., EMİRAL, G. Ö., & ARSLANTAS, D. (2020). Araştırma Görevlilerinde ortoreksiya nervoza ve sosyal görünüş kaygısının değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 49-59.
Pulat Demir, H. , Can, B. & Can Tezel, M. (2020). Farklı Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları, Ortoreksiya Nervoza Puanları ve Beden Kütle İndekslerinin Karşılaştırılması . Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi , 4 (3) , 233-243 . DOI: 10.46237/amusbfd.589480
Sungur, Z. E. (2022). Kadın diyetisyenlerde sosyal fizik kaygısının ortoreksiya nervoza ve egzersiz bağımlılığına etkisi (Master's thesis, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
Tepe SÖ. Sosyal Medya Üzerinden Diyet Yapan Bireylerin Ortoreksiya Nervoza ve Yeme Tutumlarının Saptanması: İnstagram Örneği. Uzmanlık Tezi, Malatya: İnönü ̈niversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, 2019.
Tokgöz, N., & YILDIZ, E. (2022). Organik gıda tüketim davranışlarının ortoreksiya nervoza eğilimi üzerindeki etkileri. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 1-14.
Yıldırım, E. (2021). Geç ergenlik dönemindeki bireylerde duygusal yemenin yordayıcıları olarak irrasyonel inanışlar ve sosyal görünüş kaygısı (Master's thesis, Işık Üniversitesi).
Yorulmaz, M. & Kurutçu, Ş. (2019). VÜCUT ALGISI VE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , 6 (2) , 195-208 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/asead/issue/43544/522888
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 