Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Sinemanın İdeolojik İşlevi: Babam ve Oğlum Filmi Üzerinden Bir Analiz

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10029934

Anahtar Kelimeler:

Gündelik Hayat, Kitle İletişim Araçlarının İşlevleri, Sinema, İdeoloji, Söylem Analizi

Özet

Gündelik hayat, devingen yaşamsal deneyimlerle birlikte sürekli yenilenmeyi ve yabancılaşmayı ortadan kaldıracak farklı perspektifleri mümkün kılacak düşünme, direnme biçimlerinin de döngüsel olarak yaşandığı, nesnel gerçeklikler alanı olmaktadır. Yaşamsal pratiklerin gerçekleştiği bu alan içerisinde her sanat yapıtı gibi sinema da siyasal, soysal, politik, toplumsal birçok unsuru içerisinde barındırmaktadır. Özellikle Amerika’nın sinema sanayisi üzerine yoğunlaşmasıyla birlikte sinema giderek insanların günlük yaşamlarının argümanı haline geldi. Sinema bir sanat öğesi olsa da aynı zamanda bir kitlenin ideolojik kültürü aracıdır. Bu bağlamda sinema politik modern gündelik hayattan ayrılmamaktadır. Çünkü sinema yarattığı dünya algısını yeniden kurgulayarak izleyiciye sunmaktadır.  Böylelikle bireylerin kapitalist gündelik yaşam içerisindeki yoğunluktan kaçarak boş vakti değerlendirme unsuru olarak da görülmektedir. Ayrıca günlük yaşam içerisinde gerçekleştirilen tüketim olgusuna da katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada sinema ve gündelik hayat arasındaki ilişki ortaya konulmaya çalışılmış ve 1980 döneminin siyasal ve toplumsal yapısı “Babam ve Oğlum” filmindeki söylemler üzerinden çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada kullanılan yöntem eleştirel söylem analizidir. Araştırma kapsamında filmde  “devlet ‘baba – oğul’ halk, dönemi yansıtan film ve solun ‘halksız, geleceksiz’ mücadelesi” gibi tematik özellikler ön plana çıkmaktadır.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Akınhay, Osman, (2005), Bir 12 Eylül Film: “Babam ve Oğlum” Acemi Masal, İstismar Korkusu, Express Dergisi (56), 46 – 50.

Althusser, Louis, (2003), İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Alp Tümertekin (Çev.) İthaki Yayınları, İstanbul.

Arıjon, Daniel, (1993), Film Dilinin Grameri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.

Benjamin, Walter, (1993), Pasajlar, Ahmet Cemal (Çev.), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Brown, Bruce, (1989), Marks, Freud ve Günlük Hayatın Eleştirisi, Yavuz Alogan (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.

Bostan, Erman ve Atam, Zahit, (2006), Melodramdan Yansıyan 12 Eylül Üzerine Provokatif Düşünceler, Yeni İnsan Yeni Sinema Dergisi (18-19) 132 -140.

Büker, Seçil ve Topçu, Gürhan, (2010), Sinema: Tarih-Kuram-Eleştiri, Kırmızı Kedi Yayınevi, İstanbul.

Carriere, Claude, (1995), Sinemanın Gizli Dili, Simten Gündeş (Çev.), Der Yayınları, İstanbul.

Çoşgun, Melek, (2012), Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, (1), 830 – 850.

Diken, Bülent ve Carsten, Lausten, (2010), Filmlerle Sosyoloji, Sona Ertekin (Çev.), Metis Yayınları, İstanbul.

Eagleton, Terry, (2011), İdeoloji, Muttalip Özcan (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.

Foucault, Michell, (1999), Bilginin Arkeolojisi, Veli Urhan (Çev.), Birey Yayıncılık, İstanbul.

Fairclough, Norman, (2003), Dil ve İdeoloji, Barış Çoban (Çev.), Barış Çoban ve Zeynep Özarslan, Söylem ve İdeoloji Mitoloji-Din- İdeoloji içinde (s.155-112), Su Yayınevi, İstanbul.

Femen, Nermin, (2005), Kurtuluştan 12 Eylül’e Yakın Tarihimize Kısa Bir Bakış, ODTÜ’lüler Bülteni, Ankara.

Foucault, Michell, (2005), Kadife Karanlık, Rigel, Nurdoğan (Çev.), Su Yayınları, İstanbul.

Ferro, Marc, (1995), Sinema ve Tarih, Turhan Ilgaz (Çev.), Kesit Yayıncılık, İstanbul.

Güçhan, Gülseren, (1999), Türk Sineması Görüntü ve İdeoloji, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.

İnceoğlu, Yasemin ve Çomak, Nebahat (2009), Metin Çözümlemeleri, Ayrıntı Yayınları,

İnal, Ayşe, (1996), Haberi Okumak, Temuçin Yayınları, İstanbul.

Kocaman, Ahmet, (2003), Söylem Üzerine, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık, Ankara

Köse, Hüseyin, (2008), Lefebvre ve Modern Dünyada Gündelik Hayat, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kuram ve Araştırmaları Dergisi, (27), 7.

Lefebvre, Henri, (2012), Gündelik Hayatın Eleştirisi 1, Işık Ergüden (Çev.) Sel Yayıncılık, İstanbul.

Lefebvre, Henri ve Regulier, Katherine, 1999, Gündelik Hayat ve Ritimleri, Birikim Dergisi, (191), 79 – 85.

Lefebvre, Henri, (2010), Modern Dünyada Gündelik Hayat, Işın Gürbüz (Çev.), Metis Yayınları, İstanbul.

Morva, Ahsen Deniz, (2006), Bir Serbest Zaman Etkinliği Olarak Sinema, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (27), 113 – 124.

Monaca, James, (2011), Bir Film Nasıl Okunur?, Ertan Yılmaz (Çev.), Oğlak Yayınlık, İstanbul.

Mardin, Şerif, (2012), İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul.

Oskay, Ünsal, (1980), Popüler Kültür Açısından İdeoloji Kavramına İlişkin Yeni Yaklaşımlar, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (1), 197 – 253.

Özer, Ömer, (2011), Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeleri, Literatürk Yayıncılık, Konya.

Öcal, Derya, (2008), Gündelik Yaşamın Üretimi ve Reklamlar, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kuram ve Araştırmaları Dergisi, (27), 27.

Öztürk, Şinasi, Nas, Fethi ve İçöz Ergün, (2008), 24 Ocak Kararları, Neo- Liberal Politikalar ve Türkiye Tarımı, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (1/2), 15 – 32.

Sancar, Serpil, (2005), Tefrika: “Babam ve Oğlum” Tartışmaları Devletin Kökeni, Ailenin Mülkiyeti, Express Dergisi (55), 50 – 52.

Sözen, Edibe, (1999), Söylem Belirsizlik, Mübadele, Bilgi Güç ve Refleksivite, Paradigma Yayınevi, İstanbul.

Sancar, Serpil, (2008), İdeolojinin Serüveni, İmge Kitapevi, İstanbul.

Sennet, Richard, (2010), Kamusal İnsanın Çöküşü, Serpil Dura, Abdullah Yılmaz (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.

Schiller, Herbert, (2005), Zihin Yönlendirenler, Pınar Yayınları, İstanbul.

Şahin, Özlem ve Balta, Ecehan, (2001), Gündelik Yaşamı Dönüştürmek ve Marksist Düşünce, Praksis Dergisi, (4), 185 – 217.

Şeşen, Elif, (2008), Büyüklere Masallar: Fantastik Filmler ve Gündelik Yaşamda Büyünün Yeniden Keşfi, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kuram ve Araştırmaları Dergisi (27), 7.

Tezcan, Mahmut, (1994), Toplumsal Yaşantımızda Sinema ve Halk Eğitimindeki Rolü, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (3), 171 – 202.

Valattin, Michel, (2006), Küresel stratejinin üç aktörü: Hollywood, Pentagon ve Washington, Babıali Kültür Yayınları, İstanbul.

Van Dijk, Teun, (2003), Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım, Nurcan Ateş (Çev.), Barış Çoban ve Zeynep Özarslan, Söylem ve İdeoloji Mitoloji- Din – İdeoloji içinde (s.13-112), Su Yayınevi, İstanbul.

Vardar, Berke, (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC Kitabevi, İstanbul.

Yağcıoğlu, Semiramis, (2002), 1990 Sonrası Laik Antilaik Çatışmasında Farklı Söylemler, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir.

Yetişkin, Ebru, (2010), Güncel Politik Sinemayı Yeniden Düşünmek, Sakarya Üniversitesi Akademik İncelemeler Dergisi, 5(2)

Yıldız, Pelin, (2007), Film Sahnelerinde Sosyo – Kültürel Yansımalara İlişkin Türkiye’den Seçilen Örneklerle Analiz Çalşıması, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 261 – 275.

Yılmaz, Ertan, (2008), Sinema İdeoloji Politika, Orient Yayıncılık, Ankara.

Yılmaz, Ayhan, (1998), Tüketim Kültüründe İki Sunum Biçimi: Reklam ve Moda, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, (8), 285 – 292.

İndir

Yayınlanmış

2023-10-21

Nasıl Atıf Yapılır

Köseliören, M. (2023). Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Sinemanın İdeolojik İşlevi: Babam ve Oğlum Filmi Üzerinden Bir Analiz. EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES, 10(34), 37–54. https://doi.org/10.5281/zenodo.10029934

Sayı

Bölüm

Makaleler