SANAT EYLEMİNDE ETİK DEĞERLERİN ROLÜ VE İŞLEVİ

Özet

Bu çalışma, sanat eyleminde bulunan bireylerin sanatçı olma kimliği ile örtüşeceği düşünülen etik değerlerin kapsamında ayırtlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Dahası bu çalışma ile etik değerlerin sanat eylemlerinin (yapma/sunma/sergileme) dâhil olduğu bir süreçte rolü ve işlevi üzerinden bir tartışma açmayı hedeflemektedir. Sanatçı kimliğinin tanımı ve kapsamı da bu yolla irdelenmektedir. Sanat çalışmalarının içerikleri, manifesto değerleri, sergilenme biçimleri etik değerlerin rolü ve işlevi açısından temel oluşturması bağlamında bütüncül olarak değerlendirilip nedensellik-sorunsallık ilişkileriyle de ilgilenmektedir. Sanat eylemlerini sürdürme açısından estetik değer oluşturmadaki kaygı düzeyinin ikileminde etik değerlerin kayıplara uğraması bazı önemli örneklerle değerlendirilmektedir. Prestij edinme, kariyer yapma ya da parasal/ticari kaygılarla sanat eyleminde bulunan bireylerin zamanın hızlı tüketim alışkanlıklarına ram olması ve tüm sanatsal üretim süreçlerinin eşlik etmesine razı gelinmesi günübirlik ya da kısa vadeli kazanımlardan öte bir sonuç vermemektedir. Bu doğrultuda, sanatçı bireyin çokluğun, kalabalığın içinde de varlık göstermesinin yolunun yine nitelik arayışı ve kaygısına tabi olması olanaklıdır. Popülariteye dayalı güncel alışkanlıkların, kolaycılığın, kendine mal etmenin konforuna karşın bireysel tutumların/yaklaşımların etik değerlerle geliştirilebileceğinin yanı sıra aslında geçmişten günümüze tüm birikimiyle sanat eleştirisi kurumunun kapsayıcı niteliğinde güncel literatürü ve etik değer ölçütleri oluşturmasının olanaklı olacağı düşünülmektedir. Yüzyıllardır sanatın gerekliliği kavramı tartışılagelmektedir, artık sanatta etik değerlerin estetik değer kaygıları kadar gerekliliğine genel bakışla hakiki gereklilik bağlamında tartışmaya açılmaktadır.