HALK KÜTÜPHANESİ VE OKUMA SALONLARININ GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DEĞİŞİMİ

Özet

Tarih boyunca insanların tecrübe ile edindiği bilgilerin toplandığı, saklandığı ve gerektiğinde paylaşımının yapıldığı mekânlar, kütüphane binaları olarak tanımlanmaktadır. Osmanlı Dönemi'nde tek işlevli mekân olan kütüphane binaları günümüzde sosyal ve kültürel birimleri de içinde barındıran karmaşık fonksiyonlu yapılara dönüşmeye başlamaktadır. Halk kütüphaneleri her yaş ve seviyedeki insanın çeşitli ortamlarda ergonomik açıdan uygun donatılarla bilgi gereksinimini karşılayabileceği, boş zamanlarında bireysel ya da gruplar halinde vakit geçirebileceği ve çalışabildiği, kendine özgü mimari karakteri olan, koleksiyon ve verdiği hizmete göre de nitelikleri farklılaşan kamusal yapılardır. Günümüzde bilimsel ilerleme ve teknolojinin etkisiyle kütüphane yapılarında değişim ve gelişimler görülmektedir. Halk kütüphanelerinin ana mekânı olan okuma salonları bu değişim ve gelişimden doğrudan etkilenmektedir. Okuma salonlarının mekân boyutu, mekân düzeni, donatı elemanları, işlevi ve aydınlatma biçimi günümüzde kullanıcı ve teknoloji odaklı düzenlenmektedir. Bu seminerin amacı kütüphaneleri tanıtmak; halk kütüphanelerin mekân organizasyonunu incelemek ve okuma salonlarının geçmişten günümüze gelişim ve değişimini ortaya koymaktır. Çalışma, kütüphaneler için belirlenmiş standartlarda (IFLA, Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği) yer alan ve yapılmış diğer çalışmalardan toplanan tasarım kriterleri çerçevesinde incelenmiştir. 21. yüzyılda belirlenen standart ve tasarım kriterlerine uygun yapılmış olan dört halk kütüphanesi, okuma salonları üzerinden analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda okuma salonlarında raf dizilimi, oturma elemanları ve çalışma düzleminin çeşitliliğine bağlı olarak esnek mekân anlayışının ortaya çıktığı söylenebilmektedir.