Türk Halk Kültüründe Anne Sütü ile İlgili İnanışlar ve Uygulamalar

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17400913

Anahtar Kelimeler:

Halk Kültürü, Halk Hekimliği, Anne Sütü, Ana Tanrıça, Tanrıça Kültü

Özet

Anne sütü, bebeğin dünyaya gelir gelmez tanıştığı ilk besin maddesidir. Yenidoğanın doğrudan annesinin bedeninden aldığı bu hayat sıvısı, yaşamla kurulan ilk bağdır. Bu nedenle pek çok kültürde kudretli ve mucizevi bir sıvı olarak görülür. Anne sütü,  sadece biyolojik bir sıvı olmanın ötesinde yüklü bir kültürel semboldür. Bu çalışma, anne sütünün Türk kültür coğrafyasında uygulanan geçiş törenlerinde ve sağaltım pratiklerinde; halk hikâyesi ve destan gibi anonim sözlü anlatılarda; günlük dile yerleşmiş kalıp söyleyişlerde nasıl bir kullanım alanı bulduğunu ve gündelik hayat pratikleri içinde yüklendiği değeri çözümlemeye yöneliktir. Bu amaçla çalışmanın başlangıcında anne sütünün  dünya mitolojisindeki sembolik içeriğine ilişkin örnekler verilmiş,   devamında ise Türk mitolojisinde kimlik, soy ve kültürel değerlerin aktarım aracı olarak nasıl kullanıldığı irdelenmiştir. Çalışma,  İkinci olarak kadın bedeninin bir çıktısı olan anne sütünün kültürel alandaki kullanım biçimlerini ve değerini  inceleyerek bu pratiklerin altında gömülü duran kadın deneyimini, üretkenliğini ve kutsallığını merkezine alan değerler sistemini görünür kılma çabasını içermektedir.  

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Albayrak, C. (1997). Anadolu’da Kybele-Attis Kültü, Gazi Üniversitesi S.B.E. Arkeoloji Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Azatkhan, M. (2019). Duha Türklerinde Geçiş Dönemleri, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, SBE Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Gürarslan Baş, G.N. (2017), “Tunceli’de Geçmişten Bugüne Bebeklerde Görülen Bazı Sağlık Sorunları ve Annelerin Baş Etme Yöntemleri”, Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.5, S.10, ss. 22-32.

Gürarslan Baş, Nazan- Karatay, Gülnaz-Arıkan,Duygu- Baş, Kazım (2019), “İntergenerational Transmission of Traditional Practice at Newborn Care: An Explorative Study Newborn Care”,

İndian Journal of Traditional Knowledge, Vol.18 (1) pp.114-121.

Berktay, Fatmagül (2016). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, İstanbul: Metis

Campbell, Joseph (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, İstanbul:Kabalcı

Campbell, Joseph- Moyers, Bill (2007), Mitolojinin Gücü, İstanbul: MediaCat

Çobanoğlu, Ö. (2012). Türk mitolojisinde al dini ve okra ilişkisi. 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika çalışmaları Kongresi: Tarih ve Medeniyetler Tarihi, 981-986.

Çoruhlu, Yaşar (2015). Türk Mitolojisinin Ana Hatları, İstanbul: Kabalcı.

Ekici, Metin (2004). Türk Dünyasında Köroğlu, Ankara: Akçağ Yayınları.

İsmail, Zeyneş (1996). “Kazaklarda Aile Yapısı”, Bilig-1, ss. 66-74.

Jung, C. Gustav (2015), Dört Arketip, İstanbul: Metis.

Karaağaç, Meryem (2013). Malatya’da Geçiş Dönemleri, Cumhuriyet Üniversitesi SBE Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.

Karakurt, Deniz (2012). Türk Söylence Sözlüğü. İstanbul. Xasiork.

Kılıç, Mustafa (2019). Adıyaman Ağuiçen Alevilerinde İnançlar, Törenler ve Geçiş Dönemleri Üzerine Bir İnceleme, Gaziantep Üniversitesi SBE Türk Halk Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Mukhtarkhanova, Raushan (2019). Kazakistan’da Geçiş Dönemleriyle İlgili Yaşayan Âdet, İnanış ve Uygulamalar Üzerine Bir Karşılaştırma Denemesi, 19 Mayıs Üniversitesi SBE Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Ögel, Bahaeddin (2014), Türk Mitolojisi I, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Özçelik, Saadettin (2005). Dede Korkut, Gazi Kitabevi:Ankara.

Özensel, Ertan (2004), “Türk Toplumunda Çocuğun Yetiştirilmesinde Annenin Rolü: Konya İli Örneği”, Değerler Eğitimi Dergisi 2(6), ss.77-96.

Özkan Pehlivanoğlu, E. F. Ö.- Ünlüoğlu, İ. (2019) Emzirmenin Tarihsel Gelişimi. Telatar B, editör. Aile Hekimliğinde Anne Sütünün Anne ve Bebek Sağlığı Açısından Önemi, 1, ss. 21-25.

Reichl, C. (2014) Türk Boylarının Destanları, (Çev. Metin Ekici) Ankara: TDK.

Roux, J.P. (2008)Türklerin Tarihi: Akdeniz’den Pasifik’e 2000 Yıl, İstanbul: Kabalcı.

Saltaş, E. (2016). Ardahan’ın Merkez Köylerinde Geçiş Dönemleri, Ardahan Üniversitesi SBE Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ardahan.

Sardarınıa, E. (2016). Doğu Azerbaycan Halk Kültüründe Geçiş Dönemleri, Hacettepe Üniversitesi SBE Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Şimşek, E.(1987).Arzu ile Kamber Hikâyesi Üzerine Mukayeseli Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi SBE Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Taş, S. (2019). Tunceli’de Geçiş Törenleri: Doğum, Düğün ve Ölüm, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.

İndir

Yayınlanmış

2025-10-22

Nasıl Atıf Yapılır

TAŞ, S. (2025). Türk Halk Kültüründe Anne Sütü ile İlgili İnanışlar ve Uygulamalar . EUROASIA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES, 12(5), 250–258. https://doi.org/10.5281/zenodo.17400913