TÜRKİYE CEZAYİR DIŞ TİCARETİNİN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİNE YÖNELİK BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Dış ticaretinin merkezinde Avrupa ve Çin olan Cezayir ile Türkiye arasındaki mevcut dış ticaret hacmi değerlendirildiğinde; doğalgaz ve petrol ürünleri yoğunluklu ihracatı olan Cezayir’in gıda ürünler, demir ve demirden imal mamuller, araba, araba parçaları ve taşıma araçları yoğunluklu bir ithalat yapısının varlığı görülmektedir. Türkiye Cezayir arasındaki dış ticaretin bu ürünler bazında hali hazırda 2016 rakamları itibariyle Türkiye lehine bir dış ticaret dengesinin oluştuğu ve bu ticaretin yapılan anlaşmalarla devamlılığının sağlanabileceği görülmektedir. İki ülke arasındaki dış ticaret mukayeseli olarak değerlendirildiğinde, daha yüksek hacme sahip olan İspanya-Cezayir dış ticareti ile benzer nitelikte bir dış ticaret ilişkisinin Türkiye-Cezayir arasında olduğu görülmektedir. Ancak özellikle petrol ve araba ticaretinin hacimsel olarak İspanya-Cezayir dış ticaretinin miktarını artırdığı görülmektedir. Buna bağlı olarak Türkiye-Cezayir dış ticaret ilişkisinde bir gelişme seyrinin varlığı, Cezayir’in 2017 itibariyle uygulamaya soktuğu ekonomik gelişim programlarının tüm ülkelerle olan dış ticaretini ve ithalat ürünlerinde ihtiyaç listesinde yer alan kalemleri farklılaştırdığı görülmektedir. Sanayisini ve milli üretimini geliştirerek petrol ve doğalgaz piyasalarında yaşanan fiyat dalgalanmalarından daha az düzeyde etkilenmek çabasında olan Cezayir ile yapılacak olan dış ticaret ilişkilerinin bu temelde şekillendirilmesi, Cezayir’e yapılacak olan yatırımlar ve ikili ithalat-ihracat ilişkilerin karşılıklı olarak artırılması suretiyle Türkiye-Cezayir arasında uzun vadede sürdürülebilir bir dış ticaret yapısının kurulması mümkün olacaktır. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynakları alanında da Cezayir’e yatırım yapılabileceği gibi bu alanda da dış ticaret uygulamaları geliştirilebilme imkanı mevcuttur. Bunların yanı sıra, Türk ekonomisinin Cezayir aracılığı ile Kuzey Afrika’ya açılması yönünde yapılacak olan faaliyetlerin de yine bu iki ülke dış ticaretinin şekillenmesinde göz önünde bulundurulması önemli pozitif sonuçlar doğurabilecektir.