Kitabi-Dədə Qorqud”da Bozqurd arxetip obrazı

Özet

Bozkurt'un Kitabi-Dada Gorgud'daki görüntüsü karmaşık bir sorundur. Bu nedenle, bir kurt görüntüsüne burada arsa üzerinde aktif olarak rastlanmaz. Destanın ikinci bölümünde "Kurt yüzü mübarek" diyen Salur Qazan, kendisiyle diyaloğa girip evinin nerede olduğunu sormak istiyor. Ancak kurt ona herhangi bir bilgi vermiyor. Kurdu destandaki atalardan kalma paradigmada geri yükleyebiliriz. Salur Qazan, "Azvay bir kurt eniyinde kokum var" diyor. Ya da “Baybura oğlu Bamsi Beyrak” adına hem babanın (Bey Börü) hem de oğlunun (Beyrak / Börük / Bğrü) adı kurtla bağlantılıdır. Destanın ana kahramanları Bayındır Han, Salur Kazan, Uruz, Bamsı Beyrak, Basat ve diğerleri. bir örnek gösterilebilir. Destanda Dada Gorgud, Bozgurt ve diğerlerinden bahsedilmektedir. Kültürel kahramanlarla da karşılaşıyoruz. Zamanla, bu kültürel kahramanlar giderek daha yaratıcı hale geldi ve demiurges olarak adlandırıldı. Destanın kahramanlarına isim veren destanın en bilge yaşlı adamı Dada Gorgud'dur. Kahramanlara bazı cesaretlerine göre ad verildi. Beyrek, Gri Çocuk olarak biliniyordu. At adına da gri kelimesi kullanıldı. Bozkurt, "Kitabi-Dada Gorgud" destanında arabulucu rolünü oynuyor. Arabulucu, yeryüzü ile gökyüzünü birbirine bağlayan bir arabulucudur. Türk halklarının folkloruna baktığımızda "Kitabi-Dada Gorgud" destanının yerinin diğer destanlardan farklı olduğunu görüyoruz. Bu destan, Türk halklarının en başyapıtlarından biridir. Bu destandan anlaşılıyor ki, Türkler Bozkurt'u bir totem olarak nitelendiriyorlar. Bunun bir örneği, Kazan khan'ın "Azvay bir kurdun eniyinde kökum vardır" ifadesidir. İnsanlar saygı duydukları hayvanı ongonları olarak seçiyorlardı. Ve bu hayvan onların ataları, kurtarıcıları olarak görülüyordu. Bu destandaki bir kurt görüntüsü bu özellikleri birleştirir. Destanda doğumdan ölüme kadar hayatının her anıyla tanıdığımız Beyrek simgesidir. Bozgurd, Uygur Oğuz namelerinde Oğuz Kağanla konuşuyor. Kitabi-Dada Gorgud'un ikinci kıtasında Salur Kazan kurda evinin yerini sorar. Burada kurt ona cevap vermiyor, ancak kurdun insanlarla iletişim kurduğunu görüyoruz.